അണ്ഡ പിണ്ഡ തത്വം (പ്രപഞ്ചവും മനുഷ്യശരീരവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം), 96 തത്ത്വങ്ങൾ (അടിസ്ഥാന തത്വങ്ങൾ) എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് സിദ്ധ സമ്പ്രദായം, അതിൽ അഞ്ച് ഘടകങ്ങൾ, തൃദോഷങ്ങൾ, ഏഴ് ശാരീരിക ഘടകങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. അനാമയ കോശം അഥവാ ഭൗതിക ശരീരം ഈ ഏഴ് ഭൗതിക ഘടകങ്ങളാൽ നിർമ്മിതമാണ്.
തൃദോഷങ്ങൾ

വാലി (വാതം-വായു+ ശൂന്യാകാശം), ആഴൽ (പിഠം-അഗ്നി), ഇയ്യം (കഫം-ജലം+ ഭൂമി) എന്നീ മൂന്ന് തൃദോഷങ്ങൾ ആണ് ഉയിർ തദുസ് (മനുഷ്യശരീരത്തിന്റെ പ്രവർത്തന യൂണിറ്റുകൾ). തൃദോഷങ്ങൾ സ്വാഭാവികമായ സന്തുലിതാവസ്ഥയിലും യോജിപ്പിലും ആയിരിക്കുമ്പോൾ ഒരു വ്യക്തിക്ക് മികച്ച ആരോഗ്യം ലഭിക്കും. അവ വികൃതമാകുമ്പോൾ  രോഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു.

ശാരീരികാവസ്ഥയിൽ, നാഡീപരിശോധനയിൽ വാതം ഒരു മാത്ര (യൂണിറ്റ്), പിത്തം പകുതിമാത്ര, കഫം 1/4 മാത്ര എന്നിങ്ങനെയാണ് എന്ന് വിവരിക്കുന്നു. എന്നാൽ ആരോഗ്യമുള്ള ശരീരത്തിൽ പോലും ചെറിയ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ ഉണ്ടാകാം. മനുഷ്യജീവിതത്തിലെ ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ വാതത്തിനും മധ്യഘട്ടത്തിൽ പിത്തത്തിനും  അവസാന ഘട്ടത്തിൽ കഫത്തിനുമാണ് പ്രാധാന്യം.

ഫാർമക്കോളജി (ഗുണപദം)

അവയുടെ ഉത്ഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, അസംസ്കൃത മരുന്നുകളെ ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ (മൂളിഗൈ വകുപ്പ്), ധാതുക്കൾ (തത്തു വകുപ്പ്), മൃഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവ (ജീവ വകുപ്പ്) എന്നിങ്ങനെ തരം തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ലോഹങ്ങൾ (ഉലോകം - 11), ലവണങ്ങൾ (കാരസാരം - 25), മെർക്കുറി, ആർസെനിക് സംയുക്തങ്ങൾ (പാട്ടണം -64), മറ്റ് ധാതുക്കൾ (ഉപരസം - 120) എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന 220 ധാതുക്കളെ സിദ്ധയിൽ വിവരിക്കുന്നു. പവിഴം, ശംഖ്, മാനിന്റെ കൊമ്പ്, കസ്തൂരി, തേൻ മുതലായവ മൃഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങളിൽ ചിലതാണ്.
അവരുടെ പ്രയോഗ രീതി അനുസരിച്ച്, സിദ്ധ ഔഷധങ്ങളെ രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളായി തിരിക്കാം:

1. ആന്തരിക മരുന്ന് (32 തരം) : ഓരോ തരത്തിനും കൃത്യമായ ഷെൽഫ് ലൈഫ് ഉള്ള രൂപവും തയ്യാറാക്കൽ രീതിയും അടിസ്ഥാനമാക്കി ആന്തരിക മരുന്നുകളെ 32 വിഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. അവയിൽ ഷെൽഫ് ലൈഫ് കുറഞ്ഞ മരുന്നുകൾ മുതൽ നൂറുകണക്കിന് വർഷങ്ങൾ പോലും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മെറ്റാലിക് സംയുക്തങ്ങൾ വരെ ഉൾപ്പെടുന്നു.

2. ബാഹ്യ മരുന്ന് (32 തരം) : മുപ്പത്തി രണ്ട് തരത്തിലുള്ള ബാഹ്യ പ്രയോഗങ്ങളിൽ ചിലത് ഓത്രാടം (ഫോമെന്റേഷൻ), വെഡ് (ശ്വസനം), പൊട്ടണം (കിഴി), നസിയം, കാട്ട് (ബാൻഡേജിംഗ്), കൊമ്പു കാട്ടൽ (പിളർപ്പ് പ്രയോഗം), അട്ടൈ വിടൽ (അട്ട തെറാപ്പി) എന്നിവയാണ്. 

ചികിത്സാ വശങ്ങൾ:

ചികിത്സയിൽ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത വിഭാഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു:

• ദേവ മരുത്വാം (ദൈവിക രീതി)
• മാനിട മരുത്വാം (യുക്തിപരമായ രീതി)
• അസുര മരുത്വാം (ശസ്ത്രക്രിയാ രീതി)

പർപ്പം, ചെന്തൂരം, ഗുരുഗുളിഗൈ തുടങ്ങിയ ഔഷധങ്ങളാണ് ദൈവികരീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ഇത് കൂടുതൽ സൂക്ഷ്മമായ തലത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങളുടെ ചികിത്സയ്ക്ക് വളരെ ഉപയോഗപ്രദവുമാണ്. ചൂർണം, കുടിനീർ, വടകം തുടങ്ങിയ ഔഷധസസ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് തയ്യാറാക്കുന്ന മരുന്നുകളാണ് യുക്തിസഹമായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ശസ്‌ത്രക്രിയാരീതിയിൽ മുറിവുണ്ടാക്കൽ, വെട്ടിമുറിക്കൽ, ചൂട്‌ പ്രയോഗം, രക്തച്ചൊരിച്ചിൽ, അട്ട പ്രയോഗം തുടങ്ങിയവ പരിശീലിക്കുന്നു.

ഇതുകൂടാതെ, ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതത്തിനായി ഭക്ഷണ ശീലങ്ങൾ, ദൈനംദിന, ഋതുചര്യകൾ, ശരിയായ വ്യായാമം, ധാർമ്മിക കോഡ് പാലിക്കൽ എന്നിവയിൽ വലിയ ഊന്നൽ നൽകുന്നു.

വർമ്മ തെറാപ്പി (സുപ്രധാന പോയിന്റുകളുടെ ഉത്തേജനവും കൃത്രിമത്വവും), യോഗം, കായകൽപം (പുനരുജ്ജീവന തെറാപ്പി), തോക്കാനം (ശാരീരിക കൃത്രിമത്വ വിദ്യകൾ), നാഡി (പൾസ് ഡയഗ്നോസിസ്) എന്നിവയാണ് ഈ സംവിധാനത്തിന്റെ ചില ഹൈലൈറ്റുകൾ.
അതിൽ അഞ്ച് ഘടകങ്ങൾ, മൂന്ന് നർമ്മങ്ങൾ, ഏഴ് ശാരീരിക ഘടകങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. അനാമയ കോശം അഥവാ ഭൗതിക ശരീരം ഈ ഏഴ് ഭൗതിക ഘടകങ്ങളാൽ നിർമ്മിതമാണ്. ചിത്രം ശാരീരികാവസ്ഥയിൽ, പൾസ് രോഗനിർണയത്തിൽ വാതം ഒരു മതിരൈ (യൂണിറ്റ്), പിതം പകുതി, കഫം പാദം എന്നിവയുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ആരോഗ്യമുള്ള ശരീരത്തിൽ പോലും ചെറിയ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ ഉണ്ടാകാം. മനുഷ്യജീവിതത്തിലെ ആദ്യ ഘട്ടം വധയ്ക്കും മധ്യഭാഗം പിതയ്ക്കും അവസാന ഘട്ടം കഫയ്ക്കും കാരണമാകുന്നു. ഫാർമക്കോളജി (ഗുണപദം) അവയുടെ ഉത്ഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, അസംസ്കൃത മരുന്നുകളെ ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ (മൂളിഗൈ വക്കുപ്പ്), ധാതുക്കൾ (തത്തു വക്കുപ്പ്), മൃഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള (ജീവ വക്കുപ്പ്) എന്നിങ്ങനെ തരം തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ലോഹങ്ങൾ (ഉലോകം - 11), ലവണങ്ങൾ (കാരസാരം - 25), മെർക്കുറി, ആർസെനിക് സംയുക്തങ്ങൾ (പാട്ടണം -64), മറ്റ് ധാതുക്കൾ (ഉപാരസം - 120) എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന 220 ധാതുക്കളെ സിദ്ധ സാഹിത്യങ്ങൾ വിവരിക്കുന്നു. പവിഴം, ശംഖ്, മാനിന്റെ കൊമ്പ്, കസ്തൂരി, തേൻ മുതലായവ മൃഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങളിൽ ചിലതാണ്. അവരുടെ ആപ്ലിക്കേഷൻ രീതി അനുസരിച്ച്. സിദ്ധ ഔഷധങ്ങളെ രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളായി തിരിക്കാം: ആന്തരിക മരുന്ന് (32 തരം) ഓരോ തരത്തിനും കൃത്യമായ ഷെൽഫ് ലൈഫ് ഉള്ള രൂപവും തയ്യാറാക്കൽ രീതിയും അടിസ്ഥാനമാക്കി ആന്തരിക മരുന്നുകളെ 32 വിഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. അവയിൽ ചെറിയ ആയുസ്സ് ഉള്ള മരുന്നുകൾ മുതൽ നൂറുകണക്കിന് വർഷങ്ങൾ പോലും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മെറ്റാലിക് തയ്യാറെടുപ്പുകൾ വരെ ഉൾപ്പെടുന്നു. ബാഹ്യ മരുന്ന് (32 തരം) മുപ്പത്തി രണ്ട് തരത്തിലുള്ള ബാഹ്യ പ്രയോഗങ്ങളിലും കൃത്രിമത്വങ്ങളിലും ചിലത് ഓത്രാടം (ഫോമെന്റേഷൻ), വെഡ് (ശ്വസനം), പൊട്ടണം (കിഴി), നസിയം, കാട്ട് (ബാൻഡേജിംഗ്), കൊമ്പു കാട്ടൽ (പിളർപ്പ് പ്രയോഗം), അട്ടൈ വിടൽ (അട്ട തെറാപ്പി) എന്നിവയാണ്. 

ചികിത്സാ വശങ്ങൾ: ചികിത്സയിൽ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത വിഭാഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു: ദേവ മരുത്വാം (ദൈവിക രീതി) മാനിട മരുത്വാം (യുക്തിപരമായ രീതി) അസുര മരുത്വാം (ശസ്ത്രക്രിയാ രീതി) പർപ്പം, ചെന്തൂരം, ഗുരുഗുളിഗൈ തുടങ്ങിയ ഔഷധങ്ങളാണ് ദൈവികരീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ഇത് കൂടുതൽ സൂക്ഷ്മമായ തലത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങളുടെ ചികിത്സയ്ക്ക് വളരെ ഉപയോഗപ്രദവുമാണ്. ചൂർണം, കുടിനീർ, വടകം തുടങ്ങിയ ഔഷധസസ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് തയ്യാറാക്കുന്ന മരുന്നുകളാണ് യുക്തിസഹമായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ശസ്‌ത്രക്രിയാരീതിയിൽ മുറിവുണ്ടാക്കൽ, വെട്ടിമുറിക്കൽ, ചൂട്‌ പ്രയോഗം, രക്തച്ചൊരിച്ചിൽ, അട്ട പ്രയോഗം തുടങ്ങിയവ പരിശീലിക്കുന്നു. ഇതുകൂടാതെ, ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതത്തിനായി ഭക്ഷണ ശീലങ്ങൾ, ദൈനംദിന, സീസണൽ ചിട്ടകൾ, ശരിയായ വ്യായാമം, ധാർമ്മിക കോഡ് പാലിക്കൽ എന്നിവയിൽ വലിയ ഊന്നൽ നൽകുന്നു. വർമ്മ തെറാപ്പി (സുപ്രധാന പോയിന്റുകളുടെ ഉത്തേജനവും കൃത്രിമത്വവും), യോഗം, കായകൽപം (പുനരുജ്ജീവന തെറാപ്പി), തോക്കാനം (ശാരീരിക കൃത്രിമത്വ വിദ്യകൾ), നാഡി (പൾസ് ഡയഗ്നോസിസ്) എന്നിവയാണ് ഈ സംവിധാനത്തിന്റെ ചില ഹൈലൈറ്റുകൾ.